EN
TRİKO TASARIMINDA İPLİK ETKİSİ
Bir triko tasarımına neler etki eder, bu unsurlar arasında en dikkat çekici olan hangisi? Elbette ki iplik seçimi triko tasarımında en önemli unsurlardan biri. Uygun ipliğin seçimi doğru triko kumaşın elde edilmesinde son derece etkili. İpin uygunluğu konusuna ise etki eden farklı faktörler var. Örneğin kullanılan ipliğin cinsi, kalınlığı, rengi, içeriği vb. özellikler ortaya çıkacak olan kumaşı doğrudan etkileyen faktörler arasında. Birden fazla iplik çeşidinin kullanıldığı triko kumaşlarda ise hangi ipliğin hangi oranda kullanıldığı alınacak performansı doğrudan etkiliyor. Doğru seçimler için trendleri bilmek ve takip etmek ise çok önemli bir rol oynuyor. En trend iplikleri bir arada bulmak, incelemek ve seçimleri doğru yapabilmek için ise fuarlar, etkinlikler çok büyük etkiye sahip.
Doğru iplik seçimi için doğru adres olan Uluslararası İstanbul İplik Fuarı ise 22-24 Şubat 2024 tarihleri arasında triko üreticilerini bekliyor.
Geçmişi Milattan Önceye Dayanan Bir Örgü: Triko
İpliklerin birbirleriyle ya da bir ipliğin belli bir yönde ilmek oluşturması sonucunda elde edilen yüzeylere örme, bu yüzeylerin elde edilmesi işine örmecilik veya trikotajcılık deniliyor. Kısaca tek iplikli örme olarak adlandırılabilecek olan triko; iplik hareketli iğneler sabit sisteminde düz yataklı makinelerde üretilen örme kumaş türü.
M.Ö 5.000-6.000 yıllarından beri iplik yapımı, dokuma ve dikiş gibi tekniklerin uygulandığı biliniyor olmasına rağmen örmeciliğin başlangıcı tam olarak bilinmiyor. Bununla birlikte yapılan arkeolojik kazılar, Orta Asya Türkleri ve Mısırlıların M.Ö. 6. ve 5. yüzyıllarda örme işleriyle uğraştığını ortaya koyuyor.
Kaynaklara göre ilk örgü makinesi 1589 yılında İngiltere’de bulunmuş. Dakikada yaklaşık 600 ilmek örebilen bu makine örme sanayiinin temel taşı sayılıyor. Başlangıçta sadece düz yüzeyler örebilen makinenin zamanla geliştirilmesi ile belirli biçimlerde parçaların örülmesine imkan veren bir sistem de geliştirilmiş.
Cumhuriyetin İlk Yıllarından Beri Triko Üretiyoruz
Türkiye’de triko üretimine Cumhuriyetin ilk yıllarında başlanıyor ve 1960’lı yıllarda da fabrikasyon üretime geçiliyor. 80’li yıllarda ihracat hamlesi yapan triko sanayi, 90’lı yıllara gelindiğinde Türkiye genelinde yaygınlaşmaya başlıyor. Bugün geldiğimiz konumda yüksek üretim teknolojisi triko üretiminde, dünyada hatırı sayılır bir konumda bulunuyoruz.
Örgüde Kullanılan İplik Çeşidi Triko Tasarımını Etkiliyor
Triko tasarımında örgü cinsi, ilmek sayısı, örgü ayarı gibi teknik detayların yanı sıra kullanılan ipliğin cinsi, rengi, içeriği, hangi ipliğin hangi oranlarda kullanıldığı gibi detaylar da etkili oluyor. Örneğin; örmede yapısal fantezi iplik grubunda olan elastan, polyester, viskoz, pamuk karışımlı krem renginde 2,2 Nm 1 kat makarna iplik kullanılan bir triko kumaş, ipliğin kalın olması nedeni ile kalın, esnek ve dökümlü bir kumaş oluyor. İçindeki polyester iplik kumaşa parlaklık verirken elastan iplik esneklik, viskon iplik ise yumuşaklık katıyor.
Farklı bir örnekte %100 akrilik marl iplik kullanılması ve ipliğin üretimi esnasında şardonlanması ile kalın, esnek ve dökümlü ve yüzeyi hafif tüylü bir kumaş elde edilebilirken %100 akrilik şönil iplik kullanılarak kalın, tok, yumuşak, enine ve boyuna esneyebilen, aynı zamanda da kadifemsi bir görünüme sahip bir kumaş elde edilebiliyor.
Farklı iplik çeşidi ve örme tekniğine göre ortaya koyulan triko kumaşlar kullanım alanlarında da farklılıklar gösteriyor. Örneğin bir kumaş iplik çeşidinden de kaynaklı olarak bere, atkı kazak gibi ürünlerin yapımına daha uygunken farklı bir kumaş ev tekstili ürünlerinin yapımına daha uygun olabiliyor.
Triko Üretimi: İplik İle Başlayıp Kumaşla Sonlanan Süreç
Düz örme makinelerinde atkılı örme sistemi ile oluşturulan, farklı kullanım alanları için farklı iplik türleri ve farklı örgüler ile hazırlanan kumaş tasarımına triko tasarımı deniyor. Triko tasarımı iplik seçimi ile başlıyor ve doğru ipliğin seçimi tasarımda çok önemli bir rol oynuyor. Kullanılan iplik, trikonun tasarımı yanı sıra maliyetlerine de etki ediyor. Örneğin doğal ipliklerin kullanılması ile elde edilen triko kumaşların maliyetleri, sentetik iplik kullanımıyla elde edilenlerden daha yüksek oluyor.
Triko üretimi iplikle başlayıp kumaşla son bulan bir süreç. Yapay ve doğal iplikler triko tasarımcılarının yeteneklerine doğrudan etki eden faktörler. Örmenin temeli olan ipliğin elyaf karışımı, numarası, içindeki neps, flam gibi detaylar seçilen ipliğin örgüdeki performansını doğrudan etkiliyor. Ayrıca ipliğin karışımı ve numarası kullanılacak olan örgü makinesini ve sonuçta nasıl bir tuşe elde edileceğini, yıkama ve ütüden sonra örgünün nasıl etkileneceğini belirliyor.
İpliğin görünümü, kalitesi ve makineye uygun seçilmesi tasarımı etkiliyor. Bunların yanı sıra ipliğin kaç kat kullanılacağı, rengi, karışımı, kalınlığı gibi detayların da dikkatle incelenmesi ve seçimlerin incelikle yapılması gerekiyor.
